Öğrencilerin Zeka Alanlarını Belirlemek

 

     Çoklu Zeka Kuramı zekanın sayısal olarak sabitlenmesine karşı olduğu için, testlere de karşıdır. Be nedenle zeka alanlarının saptanmasında test dışı tekniklerin kullanılması önerilmektedir. Bu tekniklerden bazıları şunlardır:

 

          - Gözlem

          - İşaretleme Listeleri

          - Dereceleme Ölçekleri

          - Anekdot Kaydı

          - Kimdir Bu?

          - Görüşme

 

     Gözlem

 

     Yüksek gözlem becerisine sahip yetişkinler için son derece kullanışlı bir tekniktir. Her an her yerde kullanılabilir. Çocuklar olumlu ya da olumsuz  birçok davranışlarıyla bize kendileri hakkında bilgi vermektedir. Örneğin, gözleriyle öğretmeni ve tahtayı takip etmeye çalışan bir öğrenci görsel bir öğrenci olduğu mesajını vermektedir. Sıklıkla öğretmenine ve arkadaşlarına dokunmaya çalışan yada gördüğü her şeyi eline alıp dokunmak isteyen bir öğrenci ise büyük bir olasılıkla kinestetiktir. Olumlu davranışlarda olduğu gibi olumsuz davranışlarda da gözlenebilecek çok fazla ipucu vardır. Örneğin derste sıklıkla dalan, hayal kuran bir öğrenciye öğretmeni kızdığında o öğrenci ona şöyle demek istemektedir: "Sevgili öğretmenim, ben sıklıkla dalıyor ya da hayal kuruyorum. Çünkü sen dersini sadece sözel dilsel olarak sunuyorsun tahtada. Benim doğal öğrenme kanılım olan görsel uyarıcılarla dersini sunmadığın için ben de kendi ihtiyacımı hayal kurarak kendim gidermeye çalışıyorum. Anlasana." Derste devamlı hareket eden, hiç bir şey bulamazsa kalemini açmak için çöpe giden öğrenciyi öğretmeni suçlarsa, o öğrenci öğretmenine şöyle seslenebilir: "Canım öğretmenim. Ben kinestetik, harekete dayalı bir öğrenciyim. Oysa sen susun, kıpırdamayın, çiçek olun diyorsun. ama ben hareket ederek öğrenebilirim. Sen derste sadece konuşuyorsun, ben sıkılıyorum. Konuyu harekete dayalı işlesen, bende hareket ihtiyacımı gidermiş olacağım.

     Öğretmenler sınıf içinde çocukların neler yapmaktan hoşlandığına bakarak bazı öngörülerde bulunabilir. Örneğin Atatürk hakkında istediğiniz bir etkinliği yapın denildiğinde çocuklar farklı etkinliklere yönelebilir. Bir çocuk Atatürk hakkında kompozisyon ya da şiir yazabilir, bir başka çocuk resim yapabilir, bir başkası dramayla duygularını ifade edebilir. Atatürk'ün sevdiği şarkılardan ya da fotoğraflarından koleksiyon yapan öğrenciler de çıkabilir. Bu  tür gözlemler bir kaç kez yapıldığında oldukça sağlıklı verilere ulaşılabilir.

 

     İşaretleme Listesi ve Dereceleme Ölçekleri

 

     İşaretleme listeleri, öğrenciler hakkındaki gözlemlere dayalı olarak ya da öğretmenler, anne babalar veya öğrencilerin kendileri tarafından doldurulabilir. Aşağıda zeka alanlarına ilişkin bir işaretleme listesi verilmiştir. Bu form kesinlikle bir zeka testi değildir. Sadece bu forma bakarak bir öğrenciyle ilgili bir yargıya asla ulaşılamaz. Öğrencilerin hangi alanlara daha yatkın olduklarına ilişkin yüzeysel bir fikir verebilir. Bu form öğrencilerin birbirleriyle kıyaslanmalarında, derecelendirilmelerinde ya da belirli sınıflara yerleştirilmelerinde kullanılamaz.